Όταν δεν υπάρχει καλή επικοινωνία μεταξύ γονιών και παιδιού τότε είναι πολύ πιθανό ότι το παιδί θα εμφανίσει διάφορα προβλήματα συμπεριφοράς ή διάθεσης, όπως μας λένε επιστημονικές έρευνες. Κάτω από την επιθετική συμπεριφορά, τους κακούς βαθμούς, το άγχος, την ανυπακοή υπάρχει ένα θεμέλιο κακής επικοινωνίας.
Τις περισσότερες φορές οι γονείς δε συνειδητοποιούν καν ότι κάνουν λάθος στην επικοινωνία με τα παιδιά τους! Εδώ σας παρουσιάζω τα πιο συνηθισμένα λάθη ώστε να τα αποφύγετε και έτσι να δημιουργήσετε μια σχέση εμπιστοσύνης, όπου θα μπορείτε να περάσετε σωστά το μήνυμά σας στο παιδί και θα διασφαλίσετε ότι το παιδί θα έρχεται σε εσάς να μιλήσει για όσα το απασχολούν (καθώς μεγαλώνει).
Τα 10 πιο συνηθισμένα λάθη επικοινωνίας που κάνουν οι γονείς
1. Κάνουν Κήρυγμα:
Εσείς μιλάτε στο παιδί σας κι αυτό μετά από 15 δευτερόλεπτα σταματάει να σας κοιτάει, κουνιέται, κοιτάει έξω από το παράθυρο, φεύγει, κλπ.; Το πιθανότερο είναι ότι αρχίσατε να κάνετε κήρυγμα στο παιδί σας, έχασε το ενδιαφέρον του και δε σας ακούει.
Σωστός Χειρισμός:
Να θυμάστε ότι τα μικρά παιδιά έχουν μικρό πεδίο ακουστικής προσοχής. Πέστε τους λίγα και καλά πράγματα. Μιλήστε με σύντομες προτάσεις, των 3-4 λέξεων και πέστε ξεκάθαρα αυτό που θέλετε. Ακόμα και τα μεγαλύτερα παιδιά δεν τα πάνε καλά με τα σύνθετες μηνύματα για το τι είναι σωστό και λάθος!
2. Συγκρίνουν:
Δες τι ωραία που το κάνει η αδερφή σου! είναι ό,τι χειρότερο μπορείτε να πείτε σε ένα παιδί που προσπαθεί να κάνει κάτι και δεν τα καταφέρνει. Ακόμα και αν εσείς νομίζετε ότι δεν προσπαθεί, στην πραγματικότητα το παιδί είναι σε ηλικία που εξελικτικά αισθάνεται ότι κάνει πολλά και συχνά νιώθει μειονεκτικά όταν δε μπορεί ακόμα να αποδώσει σε όλα.
Με τη σύγκριση το κάνετε να νιώθει κατώτερο και αποτυχημένο. Επίσης, με τη σύγκριση δεν του δίνετε κίνητρο να προσπαθήσει, όπως νομίζετε! Κάνετε ακριβώς το αντίθετο! Τέλος, οι συγκρίσεις δημιουργούν ζήλεια και προστριβές ανάμεσα στα αδέρφια.
Σωστός Χειρισμός:
Επαινέστε την καλή προσπάθεια. Ενθαρρύνετέ το να δοκιμάσει. Δώστε του να καταλάβει ότι με την εξάσκηση γίνεται καλύτερο. Τονώστε την αυτοπεποίθησή του και δώστε βοήθεια εκεί που χρειάζεται.
3. Διακόπτουν:
Πολλοί γονείς διακόπτουν το παιδί τους όταν αργεί να τελειώσει τη φράση του και απαντάνε ή τη συνεχίζουν οι ίδιοι. Έτσι όμως προσβάλλετε το παιδί και του δείχνετε ότι δεν είναι αρκετά ικανό ή σημαντικό, κάτι που βάζει ένα εμπόδιο στη μεταξύ σας καλή επικοινωνία.
Σωστός Χειρισμός:
Μην είστε ανυπόμονοι! Αφήστε το παιδί να εκφραστεί, να σκεφτεί αυτό που θέλει να πει και να ολοκληρώσει τη σκέψη του. Έτσι θα μάθει να μιλάει ολοκληρωμένα, με επιχειρήματα και επίσης θα μάθε πώς λειτουργεί ο διάλογος.
4. Βάζουν ταμπέλες:
Καλά, χαζός είσαι και δεν μπορείς να το κάνεις;. Ακόμα και αυτή η ερώτηση είναι μια ταμπέλα, αφού ουσιαστικά λέτε στο παιδί σας ότι είναι χαζό. Εσάς πώς θα σας φαινόταν αν οι συνάδελφοι, οι φίλοι, ο/η σύζυγος σας αποκαλούσε με αρνητικά επίθετα; Θα σας έκανε αυτό καλύτερο άνθρωπο;
Σίγουρα όχι!
Αντίστοιχα, δε λειτουργεί ούτε στον ψυχικό κόσμο του παιδιού. Αν του μιλάτε έτσι, το καταρρακώνετε και το κάνετε να αισθανθεί ότι κάτι πάει στραβά με το ίδιο.
Σωστός Χειρισμός:
Επικεντρωθείτε στη συμπεριφορά, όχι στο να στοχοποιήσετε το παιδί. Βλέπω ότι δυσκολεύεσαι να το κάνεις. Πρέπει να προσπαθήσεις πάλι. Επίσης, να ενθαρρύνετε το παιδί να κάνει πρόοδο.
5. Απειλούν:
Αν κάθε φορά που θέλετε να πείσετε το παιδί σας να κάνει κάτι του δίνετε εκατό προειδοποιήσεις και διακόσιες απειλές, να ξέρετε ότι κάνετε κάτι λάθος!
Ακόμα και αν οι προειδοποιήσεις και οι απειλές είναι λιγότερες! Ο λόγος που αυτά δε λειτουργούν είναι ότι ήδη τα έχετε επαναλάβει χωρίς να κάνετε τίποτα, οπότε έχετε διδάξει στο παιδί ότι δεν πρόκειται να τα πραγματοποιήσετε. Άρα, μαθαίνετε στο παιδί σας να σας αγνοεί!
Σωστός Χειρισμός:
Εξαρχής πέστε στο παιδί τι πρόκειται να γίνει και τι περιμένετε από αυτό. Δώστε σαφείς οδηγίες και ξεκαθαρίστε τις συνέπειες αν το παιδί δε σας ακούσει. Βάλτε μία απλή συνέπεια και πραγματοποιήστε τη. Διατηρήστε ήρεμη στάση και πέστε τα όλα αυτά σαν απλά γεγονότα, όχι απειλητικά.
6. Κριτικάρουν:
Τι βλακείες είναι αυτές! Μη στεναχωριέσαι!. Αυτή είναι εντελώς χαζή ιδέα! Πώς ντύθηκες έτσι; Σαν καραγκιόζης είσαι! είναι μερικοί από τους τρόπους που οι γονείς κατακρίνουν τα συναισθήματα, τις ιδέες, τις προσπάθειες των παιδιών τους, χωρίς οι ίδιοι να το καταλαβαίνουν
Έτσι όμως όχι μόνο μειώνετε την αυτοπεποίθηση του παιδιού, αλλά του περνάτε το μήνυμα ότι δε χρειάζεται καν να προσπαθήσει! Με την κριτική τα παιδιά δεν ανεξαρτητοποιούνται, αλλά γίνονται συναισθηματικά ανασφαλή.
Σωστός Χειρισμός:
Μάθετε να ακούτε προσεκτικά αυτό που εκφράζει συναισθηματικά το παιδί. Δείξτε ότι το καταλαβαίνετε και βοηθήστε το να βρει τρόπους να το διαχειριστεί καλύτερα. Επαινέστε τη δημιουργικότητά του και τη νέα ιδέα του και μαζί ελέγξτε αν είναι κάτι εφικτό.
Επαινέστε την προσπάθεια και επισημάνετε τα λάθη και τι πρέπει να κάνει διαφορετικά Μπράβο, βλέπω ντύθηκες μόνος σου και κούμπωσες όλα τα κουμπιά! Να σου πω όμως, δεν πάνε οι ρίγες στη μπλούζα με το καρό παντελόνι. Τι άλλο διαλέγεις για να ταιριάζει;. Και καθοδηγείτε το παιδί σε σωστές επιλογές και διαχείριση των θεμάτων του χωρίς να προσβάλετε το ίδιο, αλλά δείχνοντας του το σωστό δρόμο.
7. Φωνάζουν:
Οι περισσότεροι γονείς χάνουν κάποια στιγμή την υπομονή τους και βάζουν τις φωνές. Δυστυχώς αυτή η συμπεριφορά δημιουργεί αρνητικό κλίμα και αγχώνει ιδιαίτερα το μικρό παιδί. Όταν οι γονείς φωνάζουν είναι σαν να κλείνει ένας κεντρικός διακόπτης στο μυαλό και την ψυχή του παιδιού. Το παιδί νιώθει ότι δεν το αγαπάτε και το απορρίπτετε.
Σωστός Χειρισμός:
Θυμηθείτε ότι πρέπει να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας. Πάρτε μερικές βαθιές ανάσες. Πέστε στο παιδί με λόγια Τώρα θύμωσα πολύ και εξηγήστε σύντομα τι έκανε το παιδί που σας νευρίασε ή τι δεν έκανε που θα έπρεπε να κάνει.
8. Δεν ακούν:
Το μικρό παιδί μιλάει, μιλάει ακατάπαυστα και η μαμά που έχει δουλειά δεν προσέχει τι της λέει. Το παιδί τη ρωτάει και η μαμά, που δεν έχει ακούσει τίποτα απορημένη ρωτάει τι;. Το παιδί αισθάνεται ότι δεν είναι σημαντικό, ότι δε νοιάζεστε.
Σωστός Χειρισμός:
Αφιερώστε χρόνο για συζήτηση με το παιδί σας, όσο μικρό και αν είναι. Κοιτάξτε το στα μάτια. Κάντε του ερωτήσεις. Αγγίξτε το στο χεράκι ή τον ώμο, δώστε του να καταλάβει ότι είστε μαζί του, ότι ενδιαφέρεστε για αυτά που σκέφτεται και νιώθει. Έτσι του δίνετε στοργή και προσοχή και βάζετε βάσεις καλής επικοινωνίας για αργότερα.
9. Έχουν αρνητική γλώσσα σώματος:
Το παιδί σας είναι μικρό, ακόμα μαθαίνει να βάζει τις σκέψεις του σε προτάσεις (2-6 ετών) κι εσείς τι κάνετε; Χτυπάτε το πόδι στο πάτωμα, ή σταυρώνετε τα χέρια μπροστά στο στήθος, ή αναστενάζετε και δείχνετε ότι χάσατε την υπομονή σας ή βαριέστε.
Σωστός Χειρισμός:
Υπομονή! Ακούστε τι έχει να πει το παιδί. Θυμηθείτε ότι με τον τρόπο σας του διδάσκετε πώς είναι να ακούει και να μιλάει στον διάλογο. Ενθαρρύνετέ το με μχ! και νεύοντας με το κεφάλι καταφατικά. Να θυμάστε ότι θα χρειαστείτε όλες αυτές τις δεξιότητες στην επικοινωνία με το παιδί σας όταν φτάσει στην εφηβεία.
10. Αδιαφορούν:
Το παιδί έρχεται και σας λέει ενθουσιασμένο Κοίτα τι βρήκα μαμά! κι εσείς, χωρίς να σηκώσετε τα μάτια λέτε Άστο, μη μαζεύεις βρωμιές από κάτω χωρίς να δείτε τον θησαυρό του παιδιού σας. Ή μπορεί το παιδί να σας λέει τι το στεναχώρησε και εσείς να μειώνετε ή να ακυρώνετε το συναίσθημα λέγοντας Αυτά είναι βλακείες, δε κλαίμε επειδή έσπασε το παιχνίδι.
Σωστός Χειρισμός:
Να δίνετε προσοχή! Να ακούτε τι σας λέει για το πώς νιώθει το παιδί σας και να του δείχνετε ότι το καταλαβαίνετε, ότι συμμερίζεστε τον πόνο του. Πέστε του υποστηρικτικές κουβέντες για να νιώσει ότι δεν είναι μόνο Καταλαβαίνω, έσπασε το αγαπημένο σου παιχνίδι! Κρίμα! Λυπάμαι είναι βάλσαμο για την ψυχή του παιδιού και στήριγμα για τη σχέση σας.
