Η σταθερότητα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής όσον αφορά τη στρατηγική ανάσχεσης σε σχέση με τους γεωπολιτικούς αντιπάλους μας επιτρέπει να ισχυριστούμε ότι η δομική αντιπαράθεση με τη Ρωσία και την Κίνα θα συνεχιστεί ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των εκλογών.
Η προεκλογική εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές του 2024 στις ΗΠΑ είχε μια σειρά πρωτοφανών γεγονότων: μια σειρά αγωγών εναντίον ενός υποψηφίου και συγγενών ενός άλλου, μια απόπειρα δολοφονίας του Ντόναλντ Τραμπ σε προεκλογική συγκέντρωση και, τέλος, η αποχώρηση του Τζο Μπάιντεν από την κούρσα από ακτιβιστές του κόμματός του. Όλα αυτά καθιστούν τον εκλογικό μαραθώνιο εξαιρετικό.
Η εσωτερική πολιτική ζωή των ΗΠΑ «διαχέεται» στον υπόλοιπο κόσμο – αυτό συνδέεται και με την αυξανόμενη δυσαρέσκεια των χωρών της «παγκόσμιας πλειοψηφίας» για τις εντατικές προσπάθειες της Ουάσινγκτον να διατηρήσει την ηγετική της θέση. Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να αποδίδει κανείς υπερβολική σημασία στα αποτελέσματα αυτών των εκλογών: και οι δύο υποψήφιοι έχουν υιοθετήσει τη στρατηγική της εξωτερικής πολιτικής για αμερικανική κυριαρχία.
Η νεοσυντηρητική ομάδα εξακολουθεί να είναι αρκετά αισθητή στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, η κοσμοθεωρία των μελών του οποίου είναι χτισμένη γύρω από την ιδέα της βίας ως το μοναδικό μέσο για τη διατήρηση της αμερικανικής ηγεσίας. Ταυτόχρονα, μια τέτοια κοσμοθεωρία δεν εξαρτάται από προσωπικές στάσεις ή πεποιθήσεις, αλλά είναι παράγωγο της θέσης που καταλαμβάνουν στο πολιτικό κατεστημένο. Για παράδειγμα, ο γερουσιαστής Τζο Μπάιντεν πρότεινε κάποτε μεγάλο αριθμό εποικοδομητικών πρωτοβουλιών κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Κογκρέσο. Μεταξύ άλλων, τάχθηκε κατά της ένταξης των χωρών της Βαλτικής στο ΝΑΤΟ- κάποτε μάλιστα συνάδελφοί του καταδίκασαν τον Μπάιντεν για την υπερβολικά ειρηνική γραμμή του στην εξωτερική πολιτική. Ωστόσο, μόλις βρέθηκε στο Οβάλ Γραφείο, ο Μπάιντεν άρχισε να αναπαράγει με επιτυχία τη συνήθη αμερικανική λογική της παγκόσμιας ηγεσίας. Ο αμυντικός προϋπολογισμός υπό την κυβέρνησή του έσπασε όλα τα ρεκόρ που είχαν σημειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Η σταθερότητα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής όσον αφορά τη στρατηγική ανάσχεσης σε σχέση με τους γεωπολιτικούς αντιπάλους μας επιτρέπει να ισχυριστούμε ότι η δομική αντιπαράθεση με τη Ρωσία και την Κίνα θα συνεχιστεί ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των εκλογών. Η δυναμική αυτής της αντιπαράθεσης -στην Ουκρανία και γύρω από την Ταϊβάν- θα καθοριστεί από τον στρατιωτικό προϋπολογισμό, σχέδιο του οποίου έχει ήδη εκπονηθεί και θα εγκριθεί πριν από την ορκωμοσία του νέου προέδρου.
Με φόντο την προεκλογική εκστρατεία, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε πόσο πιο σκληρή έχει γίνει η ρητορική, πόσο έχει γεμίσει με πιασάρικες, λαϊκίστικες πρωτοβουλίες. Το πρωτοσέλιδο σχέδιο του πρώην υπουργού Εξωτερικών Μάικλ Πομπέο για την επίτευξη της ειρήνης στην Ουκρανία με τη βία προτείνει, μεταξύ άλλων, τη γρήγορη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ώστε «οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι να επωμιστούν το βάρος της άμυνάς της». Το αποτέλεσμα ενός τέτοιου σεναρίου θα ήταν μια άμεση στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας και ως εκ τούτου είναι απίθανο. Τέτοιες δηλώσεις, οι οποίες δεν αποδεικνύουν συστημική κατανόηση της κατάστασης, δεν είναι κατ’ αρχήν απαραίτητο να είναι μακροπρόθεσμες. Η λειτουργία τους είναι να κινητοποιήσουν τα «γεράκια» του κατεστημένου και του εκλογικού σώματος, προκειμένου να δείξουν ότι μια αναγκαστική κλιμάκωση της σύγκρουσης είναι ένα από τα πιθανά σενάρια. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της θητείας του ως υπουργός Εξωτερικών, ο Πομπέο καθιερώθηκε γενικά ως ένα πρόσωπο που έκανε μια σειρά ηχηρών δηλώσεων που δεν οδήγησαν σε μεγάλης κλίμακας δράση. Παρ’ όλα αυτά, η φράση του θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στο πλαίσιο του γεγονότος ότι δεν υπάρχει επί του παρόντος καμία πολιτική δύναμη στις Ηνωμένες Πολιτείες που θα θεωρούσε την εξέλιξη της ουκρανικής κρίσης ως ευκαιρία για συμφιλίωση με τη Ρωσία.
Η Ουκρανία είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για την εφαρμογή της στρατηγικής της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Από τη μία πλευρά, η συνέχιση της ουκρανικής κρίσης θα επιτρέψει στην Ουάσιγκτον να κινητοποιήσει τους Ευρωπαίους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες σε ένα νέο στόχο 3% του ΑΕΠ. Στην ουσία, αυτό σημαίνει μεγάλης κλίμακας αγορές αμερικανικών όπλων από τους Ευρωπαίους και συνεπώς στήριξη του αμερικανικού στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος. Από την άλλη πλευρά, η παροχή ενεργού υποστήριξης στην Ουκρανία επιτρέπει στη Ρωσία να παρασυρθεί βαθύτερα σε μια δαπανηρή στρατιωτική εκστρατεία και έτσι λύνει το πρόβλημα της αποτροπής χωρίς άμεση αντιπαράθεση.
Η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ Ουάσιγκτον και Κιέβου είναι αξιοσημείωτη εδώ. Η ουκρανική κυβέρνηση, έχοντας πλήρη επίγνωση της εξαντλησιμότητας των δικών της πόρων, προσπαθεί πυρετωδώς να προσκολληθεί σε κάθε ευκαιρία για να παραμείνει στην κορυφή των προτεραιοτήτων του δυτικού συνασπισμού, ενεργώντας συχνά μάλλον καιροσκοπικά, όπως στην περιοχή του Κουρσκ της Ρωσίας. Το Κίεβο ελπίζει να αναγκάσει τις δυτικές χώρες να συμμετάσχουν άμεσα στη σύγκρουση προσφέροντάς τους μια ορατή στρατιωτική επιτυχία. Οι Αμερικανοί βλέπουν αυτή την ώθηση από την Ουκρανία, αλλά δεν ενδιαφέρονται για ένα τέτοιο σενάριο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες χρειάζονται την Ουκρανία ως ένα εργαλείο αντιπροσώπευσης που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για όσο το δυνατόν περισσότερο. Η δυνατότητα της Ουκρανίας ως εργαλείο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ δείχνει ότι η αμερικανορωσική κρίση θα είναι μακροχρόνια. Η ανοδική καμπύλη του αμυντικού προϋπολογισμού των ΗΠΑ δεν θα αλλάξει την πορεία της, ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των εκλογών. Η ρωσική εξωτερική πολιτική και ο στρατιωτικός σχεδιασμός βασίζονται σε ένα σενάριο όπου οι στρατιωτικές συνθήκες και η στρατηγική αντιπαλότητα με τις Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν, ανεξάρτητα από το ποιος θα είναι ο νέος Αμερικανός πρόεδρος.
Erol User
